Tranh cãi về VAR vẫn là câu chuyện không hồi kết trong bóng đá hiện đại ngày nay. Sự ra đời của VAR giúp mang lại công bằng cho trận đấu nhưng cũng làm phát sinh vô số vấn đề. Hãy cùng Cakhiatv tìm hiểu về công nghệ hỗ trợ trọng tài phổ biến này.
Đôi nét về công nghệ VAR
Đây là từ viết tắt tiếng Anh của Video Assistant Referee, nghĩa là trợ lý trọng tài video. Công nghệ này ra đời nhằm mục đích hỗ trợ các quyết định của trọng tài chính thông qua cảnh quay video. Dựa trên những đánh giá này, lời khuyên sẽ được đưa ra cho trọng tài chính. VAR chỉ đóng vai trò khuyến nghị, còn quyết định cuối cùng vẫn là của vị vua áo đen.
Trong phòng VAR có thêm 3 trọng tài phụ theo dõi những phần khác nhau của trận đấu. Họ sẽ liên tục thông báo cho trọng tài VAR về tình huống cần xem xét thêm. Sau quãng thời gian thử nghiệm trong các giải đấu lớn, VAR đã chính thức được đưa vào luật bóng đá từ năm 2018. Tôn chỉ đưa ra là “can thiệp tối thiểu, lợi ích tối đa”. Thếnhưng tranh cãi về VAR thì chưa bao giờ dứt.
VAR xem xét những vấn đề gì?
Công nghệ trợ lý trọng tài sẽ xem xét 4 loại quyết định cụ thể trong trận đấu:
- Xác định xem có bàn hay không: Họ xem xét đội tấn công phạm lỗi, bóng ra ngoài sân/vào khung thành, việt vị, lỗi chạm tay cùng lỗi khác khi đá penalty.
- Có phạt đền hay không: Ở đây cũng xem xét đội tấn công phạm lỗi, bóng ra ngoài sân, vị trí phạm lỗi, phạt đền sai và lỗi không bị phạt.
- Thẻ đỏ trực tiếp: Xem xét việc ngăn chặn cơ hội rõ ràng, lỗi nghiêm trọng cùng cách hành vi bị cấm khác. Đó là bạo lực, cắn, nhổ nước bọt, hay có ngôn ngữ và cử chỉ xúc phạm.
- Xem xét việc nhận diện sai cầu thủ khi phạt thẻ.
Sau khi tham khảo ý kiến của VAR, trọng tài chính có thể đưa ra quyết định theo ý của mình. Sẽ có 3 kịch bản có thể xảy ra, dễ gây nên tranh cãi về VAR:
- Trọng tài chính lật lại quyết định theo đúng khuyến nghị của VAR.
- Đề xuất xem thêm video trên sân.
- Giữ nguyên quyết định và bỏ qua lời khuyên từ VAR.
Tranh cãi về VAR trong bóng đá hiện đại
Hiện nay, VAR đã trở nên quá phổ biến và được sử dụng rộng rãi. Giải V-League của nước ta cũng đã bắt đầu áp dụng công nghệ này. Tuy nhiên, cũng từ đó mà nảy sinh không ít những tranh cãi.
Thiếu công bằng trong việc “thiết lập công bằng”
Nếu thường xuyên theo dõi bóng đá thì ai cũng thấy việc sử dụng VAR không có tính nhất quán. Với cùng một loại tình huống tương tự nhau, có trận thì dùng VAR, có trận lại không. Không thiếu những tình huống chạm tay trong vòng cấm được xem lại VAR. Thế nhưng, có trận thì trọng tài lại bỏ qua mà “không thèm” ngó ngàng gì. Tranh cãi về VAR nằm ở ngay chính chỗ đó.
Điều này dẫn tới sự thiếu công bằng giữa các trận đấu. Như vậy là cùng một hành vi nhưng tùy trọng tài và cách điều hành trận đấu mà quyết định khác nhau. Rõ ràng ở đây không hề có một quy tắc chung nào trong việc sử dụng VAR. Điều này đã gây ra sự bức xúc và tranh cãi về VAR trong cộng đồng yêu bóng đá suốt một thời gian dài.
Không giải quyết hết được tranh cãi
Bản chất của bóng đá là luôn chứa đựng rất nhiều yếu tố chủ quan, chứ không chỉ riêng khách quan. Chẳng hạn, với một tình huống phạm lỗi, trọng tài còn phải xem xét rất nhiều vấn đề. Bên cạnh dữ liệu hình ảnh còn có chủ động hay bị động, mức độ tương tác, có cố ý hay không, cảm nhận về tình huống. Không thể nào có quyết định chính xác hoàn toàn hay làm vừa lòng tất cả được.
Ra đời để giải quyết điều này nhưng thực tế tranh cãi về VAR còn nhiều hơn. Nguyên tắc của công nghệ là áp dụng cho tình huống rõ ràng và hiển nhiên. Nhưng trên sân thì đâu phải tình huống nào cũng như vậy. Thậm chí có xem lại quay chậm nhiều lần thì cũng không thể nhận định được. Có xem xét kỹ đến mấy thì vẫn gây ra nhiều ý kiến trái chiều.
VAR còn một hạn chế nữa là không được phép can thiệp vào mọi tình huống trong trận đấu. Khuôn khổ của công nghệ này chỉ là những vấn đề chúng tôi đã nêu ở trên. Bên cạnh bàn thắng, penalty hay thẻ đỏ trực tiếp thì vẫn còn rất nhiều tình huống gây tranh cãi khác. Trong số đó xuất hiện những pha bóng gây ảnh hưởng đến cục diện trận đấu.
Phán quyết cuối cùng vẫn là ở trọng tài
Tranh cãi về VAR còn nằm ở chỗ đây là công nghệ máy móc để đảm bảo tính công bằng. Thế nhưng điều khiển phòng VAR lại là con người và ra phán quyết cuối cùng cũng vậy. Con người thì tất nhiên làm sao tránh được việc mắc sai sót. VAR chỉ cung cấp góc quay và thông tin để khuyến nghị, còn trọng tài chính vẫn giữ nguyên quyết định thì cũng như không.
Phải khẳng định rằng tranh cãi về VAR sẽ không bao giờ chấm dứt, một khi công nghệ này vẫn còn được sử dụng. Mọi thứ công bằng chỉ là tương đối nên chúng ta phải chấp nhận “sống chung với lũ”. Hãy nhớ tiếp tục theo dõi Cakhia tv để khám phá những chủ đề thú vị về bóng đá.
